การปฏิบัติธรรม คือการฝึกตนให้อยู่กับโลกได้แบบไม่ยึดติด

ท่านทั้งหลายที่ปฏิบัติธรรมแล้วไม่สามารถที่จะประยุกต์ใช้กับชีวิตจริงได้ จึงทำให้อยู่ในลักษณะของกรรมฐานแตก หรือว่าตบะแตกอยู่เสมอ เพราะว่าถึงเวลาแล้ว ท่านต้องไปผจญกับ รัก โลภ โกรธ หลง ในชีวิตจริง ซึ่งสิ่งทั้งหลายเหล่านี้นั้นมีมากระทบกระทั่งเราอยู่ตลอดเวลา

ในเมื่อท่านไม่สามารถที่จะรับมือได้ ก็แปลว่าเสียทีที่ท่านปฏิบัติมา เพราะว่าการรักษาอารมณ์ใจนั้นก็เหมือนกับการเดินทาง เมื่อถึงเวลาเดินทางมาแล้วพบอุปสรรค ท่านเองก็ล้มลุกคลุกคลาน บางคนหมดกำลังใจไม่ไปต่อเลยก็มี แล้วจะเกิดความก้าวหน้าในการปฏิบัติธรรมได้อย่างไร ?

การที่ท่านทั้งหลายปฏิบัติธรรมจึงไม่ใช่เลี่ยงหนีหายไปจากโลกเลย หากแต่ว่าทำอย่างไรที่จะรักษาอารมณ์ใจของตนให้อยู่กับโลก ในลักษณะของน้ำกลิ้งบนใบบัว หรือว่าใบบอน ก็คืออยู่กับโลก แต่ไม่ติดอยู่ในโลกทั้งหลายเหล่านั้น ก็แปลว่าเราต้องมี ศีล สมาธิ และปัญญา เป็นเครื่องคุ้มตัวเอง

อันดับแรกเลยก็คือ ไปเฉพาะกรอบของศีลเท่านั้น เกินไปกว่านั้นเราไม่ไปด้วย ถ้าหากว่ายังมีคนมาเซ้าซี้อยู่ เราก็อย่าไปใส่ใจ เพราะเรารู้ว่าสิ่งที่เราทำนั้นดีหรือว่าไม่ดีอย่างไร เราก็ใช้วิธีหลีกหนีไปจากบุคคลเหล่านั้นไปเลย

อีกส่วนหนึ่งก็คือ เมื่อท่านตั้งหน้าตั้งตาทำความดี ก็ต้องเผชิญกับการ "บูลลี่" จากคนรอบข้าง ซึ่งคำพูดทั้งหลายเหล่านั้น ส่วนใหญ่ก็เป็นการเสียดสี กระทบกระแทก แดกดัน ถ้าท่านทั้งหลายรับเข้ามาใส่ใจ ก็จะทำให้จิตตก สมาธิตก กรรมฐานแตก ไม่สามารถที่จะไปต่อได้ ท่านทั้งหลายต้องทำตนอยู่ในลักษณะเหมือนกับบ้านว่าง คำว่าบ้านว่างในที่นี้ก็คือ เหมือนกับเรานั่งอยู่กลางแจ้ง ใครจะขว้างอะไรมา ก็เลยหัวไปหมด แต่ถ้าท่านทำตัวเป็นบ้านซึ่งยังมีข้างฝา มีหลังคาอยู่ เขาขว้างอะไรมาก็จะเกิดการกระทบอยู่เสมอ

ดังนั้น..ท่านทั้งหลายจึงจำเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องใช้พรหมวิหาร ๔ อย่างหนัก โดยเฉพาะในส่วนของเมตตา กรุณา และอุเบกขา ความเมตตากรุณาก็คือ รู้สึกรักและสงสารเขาทั้งหลายเหล่านั้น ว่าเขายังไม่รู้ว่าอะไรดีอะไรชั่ว ยังพยายามละเว้นสิ่งดีกระทำสิ่งชั่ว จึงไม่ใช่บุคคลที่ควรค่าแก่การโกรธ หากแต่เป็นบุคคลที่น่าสงสารมากกว่า หรือถ้าท่านทั้งหลายทำได้มากกว่านั้นก็วางอุเบกขา โดยเฉพาะอุเบกเขาในสังขารุเปกขาญาณ ก็คือหยุดการคิดเสีย เขาจะว่าอะไรก็สักแต่ว่าได้ยิน ใจไม่ไปปรุงไปแต่งให้เกิดโทษขึ้นมาเผาตัวเราเอง

ถ้าสามารถทำได้ในลักษณะแบบนั้น ท่านเองก็ไม่จำเป็นที่จะต้องไปแบกสิ่งต่าง ๆ ที่เขามา "บูลลี่" เราอยู่ และสิ่งที่เขาทำนั้นมักจะกลายเป็นแรงกดดันกลับไปหาเขาเอง อยู่ในลักษณะว่าในเมื่อเขาส่งของมาให้แล้วเราไม่รับ เขาก็ต้องรับภาระในการแบกหามของทั้งหลายเหล่านั้นต่อไป

เรื่องทั้งหลายเหล่านี้จำเป็นอย่างยิ่งที่ท่านนอกจากต้องมีศีลเป็นกรอบแล้ว ยังต้องมีสมาธิเป็นเครื่องหยุดยั้งหักห้ามใจ ป้องกันไม่ให้ใจของเราเกิดแรงกระทบ แล้วก็ต้องมีปัญญาประกอบด้วย พิจารณาว่าสิ่งทั้งหลายที่เขาว่ามานั้นเป็นจริงหรือไม่ ? ถ้าหากว่าไม่จริง แทนที่จะโกรธ เราก็ควรที่จะสงสารเขา ว่าเรื่องจริงเป็นอย่างไรเขายังไม่รู้ บุคคลที่โง่เขลาขนาดนี้ไม่ควรค่าแก่การโกรธเลย เขาน่าสงสารอีกต่างหาก เพราะว่าสร้างกรรมให้แก่ตัว โดยที่ไม่รู้เลยว่าตัวเองนั้นจะต้องรับทุกข์รับโทษอย่างไร ควรที่จะให้อภัยเขาเถิด

แต่ถ้าสิ่งที่เขาทั้งหลายเหล่านั้นกล่าวมาเป็นเรื่องจริงแล้ว เราก็ควรที่จะขอบอกขอบใจเขาทั้งหลายเหล่านั้น ว่าเขายอมตนเป็นกระจก ส่องให้เห็นภาพพจน์ที่น่าเกลียดน่าชังของเรา เราควรที่จะขอบใจเขาที่เป็นผู้เสียสละ ไม่หวั่นเกรงว่าจะโดนเราต่อว่า ด่าว่า พยายามที่จะฉายภาพพจน์ที่แท้จริงให้เราเห็น เราจะได้แก้ไขให้ดีขึ้น

ถ้าหากว่าเราใช้พรหมวิหาร ๔ ในลักษณะอย่างนี้ พยายามฝึกฝนขัดเกลาตนเองไป ท่านทั้งหลายก็จะค่อย ๆ ปล่อยวางได้มากขึ้นไปตามลำดับ ยิ่ง ศีล สมาธิ ปัญญาของท่านมั่นคงเท่าไร ท่านก็จะปล่อยวางได้มากเท่านั้น ท้ายที่สุดก็ไม่มีอะไรเหลือให้ท่านแบกอีก

ยิ่งท่านปล่อยวาง ความก้าวหน้าในการปฏิบัติธรรมของท่านก็ยิ่งมากขึ้น ความก้าวหน้าในการปฏิบัติธรรมทั้งหลายเหล่านี้ ย่อมเป็นเครื่องชูใจให้เกิดความปีติยินดี ทำให้ท่านทั้งหลายไม่เบื่อไม่หน่ายในการปฏิบัติธรรม สามารถที่จะแสวงหาความก้าวหน้าให้แก่ตนเองได้มากยิ่งขึ้นไปทุกที
....................................
พระครูวิลาศกาญจนธรรม, ดร. วัดท่าขนุน
www.watthakhanun.com