นิทาน เรื่อง "พญานาค"

สวัสดีค่ะ ท่านประธาน และชาวเมืองคุรุวาโร ทุกท่าน
...วันนี้นู๋พักกายอยู่บ้าน แอบมาเข้ากระทู้สองครั้งก็ไม่สำเร็จ..เลยไปนอน
มาอีกที..เอ้า..! โผล่มาได้ด้วยแฮะ..แล้วก็ดูวุ่นวาย จริง ๆ ด้วย
นู๋จัดระเบียบม่าย.ยย หวาย.ยยย หรอกฮ่ะ..เอริ๊ก.ๆๆ
จัดระเบียบตัวเองยังไม่เรียบร้อยเลย..กะว่าจะเบี้ยวไม่ไปเชียงใหม่พรุ่งนี้..

มันอยู่ที่ใจจ้ะ..นู๋มิก ใจ..ย่อมรับด้วยใจ..แน่นอน.. คิดดี ทำดี ย่อมได้ดี..นะจ๊ะ..

 

พญาเม็งรายไม่อยากจะสร้างเมืองติดแม่น้ำเหมือนอย่างแต่ก่อน เพราะหลายเมืองประสบปัญหาการกัดเซาะตลิ่ง การป้องกันเมืองและปัญหาดินทับถมจากน้ำหลากเช่นที่เวียงกุมกาม
.
ตำนานเมืองเชียงใหม่บอกว่า พญาเม็งรายอยากจะสร้างเมืองที่มีขนาดใหญ่ มีกำแพงและคูเมืองล้อมรอบที่แข็งแรง ให้ได้กว้างยาวด้านละ 2,000 วา หรือประมาณ 4 กิโลเมตร ซึ่งจะใหญ่กว่าเมืองสุโขทัยและเมืองพะเยาหนึ่งเท่าตัว แต่ขนาดจะเกือบเท่าเมืองพระนครธม
.
แต่พ่อขุนรามคำแหงก็ได้ทรงแสดงความเห็นคัดค้าน ด้วยเหตุผลว่า หากสร้างเมืองขนาดใหญ่เกินไป ยามเมื่อมีศึกสงคราม ก็จะหาเกณฑ์ไพร่พลมารักษาเมืองได้ยาก จำนวนประชากรที่มีอยู่ก็ไม่สัมพันธ์กับขนาดของเมือง การจัดการทรัพยากรน้ำก็จะมีปัญหา ควรจะลดขนาดความกว้างให้เหลือด้านละ 1,000 วา หรือ 2 กิโลเมตร จะเหมาะสมกว่า ซึ่งพญางำเมืองก็เห็นด้วยกับพ่อขุนรามคำแหง เพราะหากล้านนาเป็นเมืองขนาดใหญ่ขึ้น ไพร่พลและแสงยานุภาพก็จะมากขึ้น แคว้นพะเยาซึ่งมีอาณาเขตแคว้นอยู่ติดกัน ก็อาจจะมีปัญหาและตกอยู่ในอันตราย เพราะดูเหมือนว่าพญาเม็งรายก็ต้องการจะเข้ายึดครองแคว้นพะเยาอยู่หลายครั้ง
.
พ่อขุนรามคำแหง “น่าจะ” ทรงเชี่ยวชาญในการจัดการระบบชลประทานเขื่อนกั้นน้ำมาก่อน ดังปรากฏหลักฐานเขื่อนกั้นน้ำสรีดภงส์ขนาดใหญ่ทางทิศตะวันตกของกรุงสุโขทัยที่สร้างขึ้นเพื่อแก้ปัญหาการขาดแคลนน้ำในฤดูแล้ง เมืองก็ตั้งห่างไกลจากแม่น้ำยมมาก
.
ตำนานเมืองเชียงใหม่กล่าวว่า “…คือว่าน้ำห้วยแก้ว อันไหลเข้าสู่แจ่งหัวลินเลี้ยงบ้านเลี้ยงเมืองนั้น คันว่านองมาแลน้ำตกตาดเวลากลางคืนนั้น คนทั้งหลายอันอยู่ในเวียงก็ดี คันได้ยินเสียงน้ำห้วยแก้วตกตาด ได้ยินเสี้ยงทั่วบ้านทั่วเมืองทังมวล บ้านนอกขอกนิคมก็ได้ยินเสียงชุแห่งชุ ที่นั้น บ้านเมืองทังมวลก็อยู่วุฒิจำเริญสุขยิ่งนักชะแล ปีใดน้ำห้วยแก้วนอง เวลากลางคืน แลคนทั้งหลายบ่ได้ยินเสียงน้ำห้วยแก้วตกตาดนั้น บ้านเมืองทั้งมวลก็จะเป็นทุกข์นานาต่างๆ ทังสัตว์แลคนทังหลาย ก็จักตายมากนักชะแล…”
.
แปลความว่า ถ้าปีใด ในเวลากลางคืน ชาวเวียงเชียงใหม่ทั้งในและนอกเมืองได้ยินเสียงน้ำตกกระทบหินผาดังสนั่นหวั่นไหว ปีนั้นน้ำท่าและพืชพันธุ์ธัญญาหารจะอุดมสมบูรณ์ ผู้คนจะสุขสบาย หาก (ฤดูน้ำ) ปีใดชาวเมืองไม่ได้ยินเสียงน้ำตกโกรกกระแทกแก่งหิน ปีนั้นก็จะแห้งแล้ง ทั้งผู้คนสัตว์เลี้ยงจะได้รับความทุกข์ยากและล้มตายมากนัก
.
ซึ่งนั้นก็แสดงว่า ถึงขุนเขาดอยสุเทพจะมีน้ำมากและพอเพียง แต่ในบางปีก็อาจจะแล้งจนก่อให้เกิดปัญหาต่อการดำรงชีวิตได้ จึงต้องมีการคิดสร้างระบบชลประทานไว้พร้อมกันกับการสร้างเมืองใหม่
.
พญาเม็งรายสร้างเมืองเชียงใหม่ขึ้นโดยใช้คติการสร้างเมืองเป็นรูปสี่เหลี่ยมจัตุรัส ในคติจักรวาล 4 ด้านเท่าแบบเดียวกับสุโขทัย และมีการสร้างระบบชลประทาน เป็นเขื่อนคันดินขนาดใหญ่ ตัวเขื่อนสร้างด้วยดินเหนียว (homogenous fill) ความยาวสันเขื่อนประมาณ 1 กิโลเมตร บริเวณเวียงโบราณเจ็ดลิน (ปัจจุบันอยู่ในมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ เรียกว่า "อ่างแก้ว" ) เช่นเดียวกับระบบ "สรีดภงส์" ของกรุงสุโขทัย
.
น้ำจากเขื่อนใหญ่ “เจ็ดลิน” จะถูกพักไว้ในคันดินอีกระดับหนึ่งเพื่อกรองตะกอน ก่อนจะไหลลงมายังเมืองเชียงใหม่ตรงมุมกำแพงที่แจ่งหัวริน
.
ในขณะที่เมืองสุโขทัยก็มี “ลำคลองเสา”บังคับน้ำจากเขื่อนสรีดภงส์ ให้ไหลเข้าคูเมืองตรงมุมทิศตะวันตกเฉียงใต้ในลักษณะเดียวกัน
.
เมื่อน้ำจากภูเขาดอยสุเทพเข้ามาในตัวเมืองเชียงใหม่มากเกินไปจนกลายเป็นอุทกภัย น้ำปริมาณมากจะถูกระบายตามคูเมืองทางทิศเหนือไปลงลำน้ำแม่ข่า ออกไปสู่แม่น้ำปิง
.
จากผังเมืองและระบบชลประทานของเมืองเชียงใหม่ เรามาดูคติความเชื่อในการสร้างเมืองใหม่ ที่หลงเหลืออยู่กันบ้างครับ
.
เวียงเชียงใหม่มีจุดศูนย์กลางเมืองเช่นเดียวกับเมืองในวัฒนธรรมล้านนาทั่วไป เรียกว่า “สะดือเมือง” หรือ “สายดือเมือง” ปัจจุบันเป็นวัดสะดือเมืองหรือวัดอินทะขิล เชื่อว่ามีการสถาปนา "เสาสะดือเมือง"หรือ"เสาหลักเมือง" ในสมัยแรกสร้าง จนเมื่อเมืองเชียงใหม่ร้างไปเกือบ 60 ปี พระเจ้ากาวิละจึงกลับมาฟื้นฟูเมืองเชียงใหม่ขึ้นอีกครั้งในปี 2339 จึงได้ย้ายเสาอินทะขิลไปตั้งใหม่ในบริเวณวัดเจดีย์หลวง จนถึงในปัจจุบัน
.
“ข่วงเมือง” ก็คือสนามหลวงหรือพื้นที่โล่งกว้างภายในเมืองในวัฒนธรรมล้านนา เป็นสถานที่ประกอบพิธีกรรมและกิจกรรมหลวงของเมือง พื้นที่บางส่วนของข่วงเมืองจะเป็นที่ตั้งของคุ้มวังเจ้านายและหอคำ และเป็นที่ตั้งของวัดหลวงประจำข่วง เรียกกันว่า “วัดหัวข่วง”
.
วัดประจำ "ข่วงเมือง"ของเมืองเชียงใหม่ คือวัดหัวข่วงแสนเมืองมาหลวง ตั้งอยู่ทางทิศเหนือของข่วงเมือง เดิมชื่อวัดพระเจ้าแสนเมืองมา แต่ชาวบ้านมักเรียกวัดหัวข่วงกันจนติดปาก

 

ครูเห็นพวกนู๋เรียบร้อย..น่าร๊ากกกกก ทุ๊กกกคน.นนนน ครูก็สบายใจ
เด๋ว.ววว เค้าจะว่าครูได้..เนอะ..
สุขภาพกายครูประหลาดๆ เล็กน้อย เลยนอนพักผ่อนอยู่บ้าน.
อารมณ์ก็ปกติดีจ้า...
เพิ่มเติม เชียงใหม่ฝนตกมั๊ยจ๊ะ..ถ้าฝนตกจะได้เกทิ้งพวกซะเลย.ยยยย

 

มวลหมู่ดอกไม้ เบ่งบานสลอน หมู่ภมรภู่ผึ้ง บินเฝ้าซอนไซ้
ในตึงวันนี้ บ่กึ้ดหาไผ นอกจากทรามวัย นางจ๋ามเทวี
อกข้าขุนลัวะ กึ้ดฮอดเต๋มที่ แม่นางคนดี โผดผายเต๊อะนา
บ่เกยฮักไผ เป๋นแต๊เป๋นว่า กึ้ดฮอดขึ้นมา น้อยอกหมองใจ๋
เห็นหมู่ภู่ผึ้ง เข้าซอนดอกไม้ นางกึ้ดจาใด ใคร่หู้ใจ๋หั้น
เป๋นดีขอยเปิ้น เป็นคู่ชู้กั๋น อันตั๋วเฮานั้น เคราะห์กร๋รมเป๋นใด
ชาตินี้ตึงชาติ บ่ขอฮักไผ จามเทวีมีใน ใจ๋ข้าคนเดียว
คนอื่นบ่อผ่อ และ บ่แลเหลียว ฮักนางคนเดียว ใจ๋ข้ามีอั้น

 

เป็นอะหยังคุงคูเจ้า...ผู้ได๋มาแอบแฝงคุงคูก๋า...

 

ก็แปลกดี..เหมือนร่างกายปรับตัวอยู่มั้ง.ตอนนี้ก็นั่งเหงื่อไหลเป็นน้ำทีเดียวเชียว..
แล้วฝนตกมั๊ยจ๊ะ..จะได้โทรไปบอกเค้าว่าพรุ่งนี้ไม่ต้องมารับ.

 

พระ”เสตังคมณี” องค์จำลองประดิษฐานในวิหารหลวงวัดพรมธาตุหริภุญไชย จังหวัดลำพูน และ พระ”เสตังคมณี” หรือ”พระแก้วขาว”องค์จริงที่ประดิษฐานอยู่ในวิหารของวัด”เชียงมั่น”อำเภอเมืองเชียงใหม่

 

ตื่นเต้นจะได้ขึ้นมาเจียงใหม่อ่ะจิ ไม่ต้องกลัวหรอกน้าาาา เคยมาแล้วนิ ไม่เห็นเป็นอารายเลย เลื่อนไป...แล้วจะขึ้นมาเมื่อไหร่ล่ะ

วันนี้ตกไปหน่อยนึงตอนสายๆ ตอนนี้ไม่ตกเพราะเราบ่นว่าให้ตกให้ถล่มทลายไปเลย ไม่ต้องทำมาหากินกันแล้ว...แจ๋วมั้ย หยุดตกเลย

 

ไปทำงานในหน้าที่จ้ะ..วันพฤหัสฯ กะว่าไปวันพุธจะได้ไปเที่ยวโต้ยย
แต่ถ้าฝนตก..ก็คงจะทิ้งพวกแระ..เพราะว่าวันเสาร์ก็ต้องไประยองอีก
สรุปแล้วฝนตกมั๊ยจ๊ะ..

 

แม้การปฏิบัติสมาธินู๋จะอยู่ขั้นอนุบาล...แต่ "กำลังใจ" และ "ความปรารถนา
ดี" นู๋มีเกินร้อยค่ะ

วันนี้...บังเอิญว่าได้รับพระ & พระบรมสารีริกธาตุ...บังเอิญว่าเพิ่งตัดดอกดาว
เรืองเตรียมบูชาพระคืนนี้...บังเอิญว่าน้องสาวโทรมายกเลิก ไม่ต้องไปค้างคืน
ด้วย...(ทางจึงโล่ง) จึงแอบคิดเข้าข้างตัวเองว่า สงสัย "ธรรมะจัดสรร"

บังเอิญเพิ่งได้รับทราบว่าพี่คนหนึ่งเตรียมตัวส่งแรงใจแรงเชียร์ไปช่วยป้าคนหนึ่ง
ที่กำลังจะผ่าตัด...นู่เลยอาสาร่วมด้วยช่วยกัน สองแรงแข็งขัน...เน้อ

 

พี่ไม่รู้จักป้าคนนั้นเน๊อะ..แต่พี่รู้จักน้องมิก พี่ขอส่งแรงใจไปช่วยมิกละกันเด๊อ.อออ

 

สรุปว่า...ตอนนี้ยังไม่ตกค่ะ แต่พรุ่งนี้ไม่รู้ ถ้าคุงคูจะมาเดี๋ยวจะบอกให้นะว่าหยุดตก ก่อน 1 วัน ดีมั้ยคะ

 

ขอถามท่านประธานคุรุวาโรสักหน่อยคับ ตอนนี้สมาธิผมที่นั่งอยุ่ผมกำหนดดูลมหมายใจไปเรื่อยๆคับสักพักคำบริกรรมหายไปแล้วก้อกลับมาดุที่ลมหายใจต่อพอดูไปเรื่อยๆ ลมหายใจมันก้อเร็วขึ้นจนหายไปในทีสุด พอไม่มีลมหายใจแล้วตัวเบาสบายคับเหมือนไม่มีตัวตนอยุ่เลยถ้าต่อจากนี้ไปจะฝึกไปต่อยังงัยดี แล้วถ้าผมจะฝีกแบบไปเที่ยวที่อื่นบ้างนั้นจะทำต่อยังงัยช่วยบอกกหน่อยค้่าบบ

 

นู๋ก็ไม่รู้จักป้าแกเหมือนกันค่ะพี่ดาว ^^

 

ขอบคุณค่ะ..แต่ไม่ต้องบอกให้ฝนหยุดตกนะจ๊ะ..
ตัดสินใจไม่ไปแระ..มันไม่ค่อยสบายกาย ถ้าไปเค้าก็จะต้องคอยห่วงกันอีก..ไม่หนุก.
สำหรับเชียงใหม่นะ..ปลายเดือน พ.ย. น่าจะไปอยู่เป็นสัปดาห์ทีเดียวเชียว..ขอบอก ป๊ะกันแห๋ม..

 

ถ้าบอกชื่อมาก็ช่วยได้นะ แต่ไม่รู้ชื่อก็ไม่เป็นไร เพราะทุกคืนแผ่ให้ไม่มีประมาณอยู่แล้ว ทั้ง 3 แดนโลกธาตุ สุดรอบขอบจักรวาล ใครรับได้ก็รับกันไป

 

แจ้งล่วงหน้า จะได้จองที่พักบนดอยให้...ฟรีจร้า...

 

แอบมาแว๊บๆ ^^:z1

 

ขอบคุณครับ

 

งานนี้เค้าให้ไปเป็นหัวหน้ากรรมกร..จัดงานที่สวนสมโภชเชียงใหม่ ๗๐๐ ปีจ้ะ
สรุปแล้วพรุ่งนี้เราก็คงต้องไป..โทรไปบอกเค้าไม่ยอม.ฮึ
บอกไม่มีกำลังจาย.ยยยย เลยเลื่อนออกเดินทางช้าไป ๒ ชั่วโมง
ดูสภาพสังขารเราพรุ่งนี้เช้าอีกที..
สงกะสัยคงต้องไป เพราะตั้งใจไปแวะวัดพระธาตุลำปางหลวง
ก็คงต้องขอตัวไปพักผ่อนก่อนแระ..
ขอให้สบายกาย สบายใจ ทุกทุกคนนะคะ..ดาว*